نشست سرمشق های توسعه؛ راهبردها و جایگزین هایی برای ایران زمین به همت معاونت معماری و شهرسازی و با همکاری شرکت بازافرینی شهری و انجمن زروان با سخنرانی معاون معماری و شهرسازی برگزار می شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: باید تعریف درست از میراث فرهنگی را با رویکردهای نوین انتخاب و ایجاد کنیم، ابزارها و روش‌های جامعی داشته باشیم و در میراث فرهنگی غیر از حفاظت، به مدیریت تغییر توجه کنیم.

یک کارشناس ارشد شهرسازی گفت: یکی از عوامل محرک توسعه و برند شهری در هر جامعه دانشگاه ها هستند، البته هدف آموزش و پرورش نیست، بلکه تربیت نیروی کارآفرین برای جامعه مد نظر است.

فرزاد مؤمنی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهارکرد: امروزه که شهرها از منظرهای مختلف با یکدیگر در حال رقابت هستند، می‌توان از عنصر دانشگاه در راستای توسعه شهرها به لحاظ اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بهره‌مند شد.

وی افزود: در یک مثال کوچک اگر دانشگاه MIT به مساحت ۱۲۰ هکتار را در شهر بوستون یک کشور تصور کنیم، درآمد اقتصادی آن در جایگاه یازدهمین کشور جهان قرار دارد و خود به عنوان یک قطب علمی اولویت اول انتخاب بسیاری از دانشجویان جهان قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه یکی از برجسته‌ترین دانشگاه‌های نصف جهان «دانشگاه اصفهان» در محدوده دروازه شیراز است، تصریح کرد: در راستای تبدیل شدن این دانشگاه به دانشگاه نسل سوم (کارآفرین) این دانشگاه اقدام به تهیه طرح جامع سه بعدی کرده که بتواند رتبه خود را به لحاظ شاخص‌های جهانی همچون QS و نیویورک تایمز بهبود بخشد بنابراین در این مسیر انطباق الگوی توسعه شهر اصفهان با کمپس‌بندی دانشگاه الزامی است.

این کارشناس ارشد شهرسازی ادامه داد: طرح جامع توانسته ارتباط موثری بین مدیران شهری و مدیران دانشگاهی در راستای عملیاتی کردن این طرح برقرار کند و می‌توان گفت قدمی کوچک در این مسیر پر تلاطم جهت جذب و به کارگیری نخبگان علمی در شهر اصفهان به عنوان ارزشمندترین سرمایه های انسانی جهت توسعه شهر اصفهان برداشته شده است.

وی اظهارکرد: از جمله دستاوردهای طرح جامع کالبدی دانشگاه اصفهان می‌توان به ایده امتداد خیابان توحید با اولویت پیاده به همراه ایجاد المان‌هایی نظیر مشاهیر علمی، فرهنگی و تاریخی اصفهان از سه راه دانشگاه تا صفه، ایجاد پل دانش (پیاده محور) از دانشگاه تا دامنه کوه صفه، ساخت شعب شرکت‌های دانش بنیان در دانشگاه به شکل دفتر کار و یا فروشگاه تکنولوژی (Tack Shop)، شاخص‌سازی ورودی‌های دانشگاه در خیابان‌های دانشگاه، امتداد توحید، هزار جریب و سمت کوه صفه و همچنین پیاده سازی مدل TOD در ایستگاه‌های مشترک خط یک قطار شهری و دانشگاه و رونق‌بخشی گردشگری علمی با هدف جذب علاقه‌مندان عرصه علم و تکنولوژی اشاره کرد.

مؤمنی ابراز امیدواری کرد: با عملیاتی‌سازی این طرح جامع و تحقق ایدهای مبتنی بر شاخص‌های توسعه شهری و دانشگاهی، دانشگاه اصفهان برای شهر و شهر برای دانشگاه در سطح جهان برند ویژه‌ای به ارمغان آورد و شهر اصفهان در رتبه‌های جهانی جایگاه خود را ارتقاء بخشد.

رییس کمیسیون کسب و کار انجمن معماری تهران، گفت: سازنده‌ها به ازای هر یک تومانی که در مسائل زیست محیطی هزینه می‌کنند، هفت تومان سود می‌برند. در صورتی که خود صنعت ساختمان به تنهایی تا این اندازه سود آور نیست.

علیرضا کریم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: اساتید معماری اصفهان نگران حفظ هویت فرهنگی معماری اصفهان هستند که در ساخت‌وسازهای اخیر فقط سبک مدرن جایگزین آن می‌شود. باید در خصوص هویت فرهنگی شهر اصفهان و نقش مهندسین معمار در نگهداشت و انتقال این فرهنگ به نسل‌های آتی هم‌اندیشی‌هایی برگزار شود. 

وی ادامه داد: ساختمان‌های ماندگار ترجمه sustainable building است که به اشتباه ساختمان پایدار نیز ترجمه شده است. این نوع ساختمان استاندار بین‌المللی و مشخصی است که باید در همه شهرهای ایران ساخته شود و معمارها از آن استفاده کنند. امیدواریم در اصفهان نیز انجام شود. به خصوص که در اصفهان بحث‌های زیست محیطی اهمیت بالایی دارد. خشکی زاینده رود نشان می‌دهد باید از همه راه‌ها برای کمک به محیط زیست اصفهان استفاده کنیم.

عضو هیئت مدیره انجمن شرکت های مشاوره سرمایه گذاری ایران، گفت: ساختمان‌های ماندگار فواید اجتماعی و حتی اقتصادی نیز با خود به همراه دارند. سرمایه گذار چه بخش خصوصی باشد یا دولت، فواید مالی یکی از اولیت‌های آن‌ها خواهد بود. مساله فرهنگی را نمی‌توان دیکته کرد مگر اینکه عواید دیگری از جمله عواید مالی داشته باشد. 

کریم تصریح کرد: در پروژه‌های بزرگ مشاورین سرمایه گذاری حضور دارند اما در پروژه‌های کوچک باید معماران پروژه خود را به خوبی توضیح دهند. مهندسین معمار باید توجیهات اقتصادی پروژه‌های خود را به خوبی برای سرمایه‌گذار تعریف کنند تا سرمایه‌گذار بداند اگر معمار از بام سبز صحبت می‌کند توجیه اقتصادی دارد.

وی افزود: سازنده‌ها به ازای هر یک تومانی که در مسائل زیست محیطی هزینه می‌کنند، هفت تومان سود می‌برند. در صورتی که خود صنعت ساختمان به تنهایی تا این اندازه سود آور نیست. به همین دلیل اگر سرمایه گذار این اطلاعات را دریافت کرده باشد، استقبال خوبی هم از این هزینه خواهد کرد. 

رییس کمیسیون کسب و کار انجمن معماری تهران، گفت: این در حالی است که این اتفاقات با بخش‌نامه شدن و دستور از بالا به پایین بر طرف نمی‌شود. بنابرین معماران باید در ابعاد غیر از فنی بتوانند دلایل اقتصادی پیشنهادات خود را نیز برای کارفرما بخ خوبی شرح دهند. این حلقه گم شده‌ای است که به معماران آموزش داده نمی‌شود و از معمار تنها این انتظار می‌رود که طرح خوب مهندسی ترسیم کند و اصول معماری را رعایت کند.

کریم تاکید کرد: این شرط لازم است اما کافی نیست. چرا که از طرفی رقابت در این صنعت بسیار بالا رفته است و از طرف دیگر این صنعت به اندازه گذشته سودآور نیست. هر مهندس معمار با این روش می‌توانند کارآفرین باشند. در خرد و کلان این شیوه معماری می‌تواند برای ایران مفید واقع شود. 

وی ادامه داد: اگر درباره آب خاکستری در معماری صحبت می‌کنیم قطعا این تکنولوژی صرفه‌جویی‌های مالی و ارزش افزوده برای ساختمان ایجاد می‌کند و اگر سرمایه گذار این مساله را درک کند به دنبال آب سیاه هم خواهد رفت. 

این پژوهشگر ساختمان‌های ماندگار گفت: آمار 2.8 میلیون مسکن خالی آمار موثقی نیست. خانه‌های خالی تعریف دارد. هر خانه‌ای که مامور سرشماری مراجعه کرده و کسی پاسخ نداده است که خانه خالی نیست. برخی از این خانه‌ها، خانه دوم یا ویلا بوده‌اند. اما دیگر مثل قدیم نیاز به تولید مسکن نداریم.

کریم ادامه داد: از 28 سال گذشته کسانی که در صنعت ساختمان فعال بوده‌اند ضرر کرده‌اند اما حواسشان نیست. اگر سود این صنعت را با سود و افزایش قیمت دلار یا برخی دیگر از نهاده‌ها مقایسه کنیم متوجه می‌شود در بخش‌های دیگر سود به مراتب بیشتر و ساده‌تری وجود داشت.

رئیس مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی و هئیت همراه با استاندار و مدیرکل راه و شهرسازی استان مازندران درخصوص جزئیات طرح ویژه توسعه استان دیدارو گفت‌وگو کردند.

توسعه نا متوازن و بی توجهی به مقوله توسعه پایدار در دهه های گذشته، زمینه ای را فراهم کرد که بسیاری از نقاط کشور به ویژه مناطق دورافتاده با مشکلات فراوانی مثل محرومیت دست به گریبان شوند؛ شهرستان هایی مثل قلعه گنج در استان کرمان که حالا تلاش هایی برای جبران خسارات گذشته اش در دستور کار مسئولان قرار گرفته است.

در سال های جدید و با همت برخی نهادهای متولی مثل بنیاد علوی و نیز هماهنگی قابل توجه میان سایر دستگاه های اجرایی، طرح و برنامه هایی برای توسعه و آبادانی شهرستان قلعه گنج در دستور کار قرار گرفته که اشاره به آن و تلاش برای تعمیمش در سایر نقاط محروم کشور خالی از لطف نیست.

اینکه این اقدامات توانسته باشد گرد محرومیت را به کل و برای همیشه از چهره این شهرستان بزداید، هرچند فکر درستی نیست و هنوز مسیر حرکت تا آبادانی کامل بسیار زیاد است، اشاره به مجموعه اقدامات کنونی با هدف روشن کردن چراغ راه آینده، می‌تواند در پیمودن بهتر مسیر مؤثر باشد.

این اتفاق میسر نمی شد، مگر اینکه پای سخنان یکی از مسئولان و مدیران پروژه توسعه شهرستان قلعه گنج بنشینیم و از وی سؤالاتی پیرامون گذشته و آینده این شهرستان و مجموعه اقدامات رخ داده کنونی بپرسیم؛ گفت‌وگوی تفصیلی با دکتر مسعود حیدروند، مدیر پروژه توسعه و آبادانی شهرستان قلعه گنج که امیدوار است بذر «امید» کاشته شده در این دیار، ثمره اش رقم خوردن اتفاقات مثبت در این منطقه و شکل گیری الگویی برای دیگر نقاط محروم کشورمان باشد.

* با سلام و احترام؛ اگر اجازه دهید برویم سراغ علت انتخاب مکان، یعنی شهرستان قلعه گنج. با توجه به این که در کشورمان در استان های مختلف، مناطق محروم زیادی وجود دارد، توضیح دهید که چرا شهرستان «قلعه گنج» برای اجراسازی طرح محرومیت زدایی و تحول انتخاب شد؟

ـ در ارزیابی هایی که چند سال پیشتر صورت گرفت، یکسری مناطقی که در کشور جزو استان های مرزی یا استان های مناطق محروم هستند، بر اساس شاخص های مختلفِ محرومیت ارزیابی شدند که در این ارزیابی ها، قلعه گنج در محدوده ناپایدار قرار گرفته بود. علاوه بر این، در شاخص ارزیابی وزارت کشور، وزارت بهداشت و سازمان ها و نهادهای دیگر که این کار را انجام داده بودند، هم قلعه گنج ناپایدارترین نقطه ارزیابی شد. در واقع تقریباً از همان اول که قلعه گنج جزو شهرستان «کهنوج» محسوب می‌شد هم بر اساس اولویت سنجی های صورت گرفته، جزو مناطق محروم بود، تا جایی که کهنوج از نظر محرومیت جزو اولویت های اول و دوم قرار می‌گرفت و بعد با مستقل شدن قلعه گنج، اوضاع برایش تغییر کرد.

البته این بحث مربوط به دوره قدیم است و از وقتی که بحث شاخص ها مطرح شد، قلعه گنج از بابت محرومیت در همه ابعاد پنج سرمایه (نه فقط فقر مالی) مورد انتخاب بنیاد قرار گرفت. از طرف دیگر، پیشنهاد آقای استاندار هم این شهر بود، چون ایشان به دنبال پیاده سازی مدل الگوی توسعه و بحث اقتصاد مقاومتی بودند و بر همین اساس در استان هم بر اولویت داشتن قلعه گنج توافق شده بود. همه این ها باعث شد تا قلعه گنج به عنوان پایلوت طرح پروژه آبادانی و پیشرفت با رویکرد معیشت پایدار انتخاب شود.

* مجموعه اقداماتی که در این راستا در قلعه گنج انجام دادید، چه قدر مؤثر بوده است؟
این سؤال از این روی مطرح می‌شود که می‌دانیم بخشی از تلاش های صورت گرفته برای تغییر وضعیت قلعه گنج در برنامه ماه عسل در ماه رمضان امسال به نمایش درآمد و انتقاداتی را هم به دنبال داشت.

ـ قلعه گنج شهرستانی است با 000/ 80 نفر جمعیت و 000/ 11کیلومتر مربع وسعت که بیش از 200 روستا در زیر مجموعه آن قرار دارد. اینکه با ورود بنیاد علوی ـ که هدف از آن شکل گیری یکسری سرمایه های اجتماعی و سپس حرکت مردم این دیار به سمت آبادانی و پیشرفت بود ـ دیگر در همه جای قلعه گنج هیچ مشکلی ندارد، این طور نیست و قطعاً مشکلات هست، اما اکنون شرایطی را شاهدیم که در آن همه برای حل مشکلات دست در دست هم گذاشته اند و انسجام سازمانی و همدلی بین مردم و دستگاه های اجرایی و بنیاد ایجاد شده که نقطه قوت طرح همین است؛ اینکه همه با هم می‌خواهند این مشکلات از پیش روی برداشته شود.

قطعاً مناطق و روستاهایی هستند که مشکلات حاد یا کم و بیش حادی دارند و این گونه نیست که همه چیز درست شده باشد اما بستری فراهم شده برای این که مردم بتوانند در این بستر توانمند شوند و بر اساس توانمند شدنشان به سوی آن هدفی که تعیین شده پیش بروند.

* با توجه به این که بنیاد علوی نهادی است که خارج از ساختار دولت تعریف شده، از آنجایی که در سخنانتان تأکید کردید استاندار هم با شما همکاری خوبی داشته، آیا این تعامل رضایت بخش بوده یا مسائل سیاسی هم تأثیر گذاشته و گاه حتی بر دیگر مسائل غلبه هم داشته است؟

  جلسه ارائه نهایی طرح پژوهشی ارزیابی بازآفرینی شهری بر پایه توسعه پایدار شهری در محل سالن جلسات اداره کل راه و شهرسازی استان گیلان برگزار شد.

  وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه رعایت عدل محتورین محور توسعه پایدار است که موضوعاتی بسیار فراتر از زیست محیط مربوط می‌شود، تصریح کرد: در مثلث روابط عمومی، مسئولیت اجتماعی و توسعه پایدار، دسترسی آزاد شهروندان به اطلاعات مهمترین اقدام روابط عمومی ها است.