حدود ۲ دهه از کشف «دستکند سامن ملایر» میراثی به جا مانده از دوران اشکانیان می‌گذرد، مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از معماری هزارتوی تاریخ که بسترهای مناسب گردشگری را برای پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین فراهم کرده است.
ویرانه‌های پترا در اردن، پمپئی در ایتالیا و ماچو‌پیچو در پرو شهرتی جهانی و بجا دارند.این بقایای بناها و معماری باستانی مشهور نه فقط جالب توجه هستند بلکه بینش ارزشمندی درباره چگونگی زندگی مردمان صد‌ها سال پیش در اختیار ما می‌گذارند.
بخشی از رازهای سر به مُهر غارقلعه تاریخی اسپهبدخورشید سوادکوه با انجام نخستین فصل کاوش باستان‌شناسی این اثر مهم و ارزشمند تاریخ مازندران و بیرون آمدن آثار و بقایای معماری این بنا از دل خاک، اکنون آشکار شده و داده‌های جدیدی از ساکنان این غارقلعه به دست آمده است.
